1 Kasım 2009 Pazar

GÜMÜŞHANE TARİHÇESİ

Gümüşhane Tarihçesi:
Gümüşhane yöresindeki arkeolojik buluntular, yerleşik yaşamın M.Ö. 3000 yıllarına dek uzandığını göstermektedir. Bölgede bilinen ilk halk M.Ö. 2. binin ortalarında ortaya çıkan Azzi ve Hayaşalardır. Bu nedenle, Gümüşhane’yi de içine alan bölgeye Azzi-Hayaşa ülkesi deniyordu. Yine M.Ö. 2. binde Mezopotamya’dan gelen Assurlu tüccarların, Gümüşhane ve yöresinde bulunan maden yatakları nedeniyle bölgeye ilgi duydukları bilinmektedir.
Hitit İmparatorluk döneminde de Gümüşhane çevresindeki gümüş yataklarının işletilmesiyle, bölge zenginlik kaynağı olma özelliğini sürdürmüştür. Hitit İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra bölgeye Urartular hâkim olmuş, M.Ö. 8. yüzyıl sonlarına doğru Kimmer-İskit akınları başlamıştır. Bu dönemde halkın büyük çoğunluğu yerini yurdunu bırakarak güneye ve batıya doğru göçe başlamıştır. Daha sonra yöreye sırasıyla Medler, Persler ve Pontos Krallığı egemen olmuştur. M.Ö. 1. yüzyılda bölgede Romalıların hâkimiyetinin yayıldığı görülmektedir. M.S. 395’te Bizans İmparatorluğu toprakları içerisinde kalan Gümüşhane, M.S. 7. yüzyılda Bizans-Hazar askeri işbirliğine konu olan topraklar arasındaydı.
M.S. 7. ve 8. yüzyıllarda Arap egemenliğine giren bölge toprakları, sonradan yeniden Bizans egemenliğine girmiş, 11. yüzyılda Saltuklular tarafından fethedilmiştir. 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet Trabzon Rum İmparatorluğu’nu yıkarak yöreyi Osmanlı egemenliği altına almıştır. 7 Temmuz 1916’da Ruslar tarafından işgal edilen Gümüşhane, 15 Şubat 1918’de işgalden kurtarılmıştır.
Ulaşım:
Karayolu : Gümüşhane’ ye karayolu ile ulaşım yapılmaktadır. Otogar kent merkezindedir. Birçok seyahat acentası ve otobüs şirketi ile turlar düzenlemektedir. Şehir içi geziler için şehir içi dolmuş minibüsler ve Belediye Otobüslerinden yararlanılabilir.
Kültür ve Turizm Varlığı:
Artabel Gölleri Tabiat Parkı
Yeri: Doğu Karadeniz Bölgesi Gümüşhane İli Torul İlçesi sınırları içerisindedir.
Ulaşım: Sahaya en uygun ulaşım Gümüşhane'ye uzaklığı 50 km. olan Gülaçar köyü üzerinden sağlanmaktadır. Teklif edilen Tabiat Parkı sınırı Gülaçar köyüne 5 km. uzaklıktadır.
Özelliği:Yöre iki ayrı jeolojik zaman diliminde hüküm süren volkanik aktiviteye bağlı formasyonlarla kaplıdır. İlk aktivitede Üst kretase'de Artabel Deresi membaanın hemen kuzeyinde bulunan ve ilk şelalenin kuzeydoğusunda yer alan Karanlık Göl, yer almakta diğer göller ise Karagöl Dağı doğu yamacındaki 5 göl, Artabelinbaşı Tepesinin kuzeydoğu eteğindeki Karanlık göl, Sofranınbaşı Tepesinin Batısındaki Beşgöller adıyla anılan 4 göl, Gavurdağı doğu zirvesi yamacında Karagöller adıyla anılan 3 göl vardır. Eosen dönemde ise sahanın kuzeyinde Aptalmusa Tepesinin kuzeybatısında 1 göl, Mezar yaylanın güneydoğusunda adsız 1 göl ve kuzeydoğusunda 2 göl olmak üzere sahada toplam 18 adet krater gölü bulunmaktadır. Sahadaki ana jeomorfolojik birimler;V tipi vadiler, keskin sırtlar ve krater gölleridir. Bölge yazları sıcak ve kuru,kışları ise soğuk ve yağışlıdır. Bölge ormanlarında genel olarak Sarıçam ve göknardır. Yörede memeli hayvanlar ve kuş türleri bulunmaktadır.
Artabel Gölleri ve çevresi gerek jeolojik ve jeomorfolojik,gerekse flora ve fauna yönünden oldukça zengin özelliğine sahip olmasının yanında peyzaj değerleri bakımından da yüksek bir değere sahiptir.5859 hektarlık saha 1998 yılında Tabiat Parkı olarak ayrılmıştır. Saha içerisinde yer alan ve yöreye adını veren 18 adet buzul krater gölünün devamlılığının sağlanması, eşsiz manzara güzelliklerinden halkın koruma-kullanma dengesi içerisinde faydalanabilmesi ve yörenin gelecek kuşaklara bir miras olarak aktarılabilmesi büyük önem arz etmektedir.
Kırana Evliya Ardıcı ( Tabiat Anıtı )
Yeri: Gümüşhane
Özelliği: 2123 m. rakımda bulunan 700 yaşındaki Ardıç Ağacı 4.80 m. boy 1.32 m. çap ve 4.15 m. çevre genişliğinde.
Tesis Tarihi: 26.06.1995
Ali Ağa' nın Kavağı ( Tabiat Anıtı )
Yeri: Gümüşhane
Özelliği: 30 m. boy 1.55 m. çap ve 4.85 m. çevre genişliğinde kavak ağacı.
Tesis Tarihi: 26.06.1995
Örümcek Ormanı Ladini (1) ( Tabiat Anıtı )
Yeri: Gümüşhane-Kürtün Örümcek Ormanları
Özelliği: 450 yaşında, 469cm. boy, 225 cm. çap ve 705cm.çevre çapında ladin ağacı.
Gümüşhane - Örümcek Ormanı Ladini (2) ( Tabiat Anıtı )
Yeri: Gümüşhane-Kürtün Örümcek Ormanları
Özelliği: 500 yaşında, 65m boy 192cm. çap, 802cm çevre çapında ladin ağacı.
Gümüşhane - Anıt Göknar ( Tabiat Anıtı )
Yeri: Gümüşhane-Kürtün Örümcek Ormanları
Özelliği: 45 m. boyunda ,325 yaşında 154cm çap ve 474 cm. çevre çapında K Göknar Ağacı.

ALINTIDIR.
KAYNAK: YERELNET